PREZYDĘT

 

GDAŃSK-OPOLE  -  Rok XI  -  Nr 62 (1364)

---

43 ROCZNICA PODPISANIA POROZUMIEŃ SIERPNIOWYCH

     Co roku o tej porze nachodzą mnie wspomnienia. Miesza się w nich wielka radość, nadzieja i nutka niepokoju. Niepokój brał się z dwóch powodów - czy „oni” uszanują podpisane porozumienia oraz czy „my” tego nie spieprzymy.

     

    W tamtym historycznym sierpniu codziennie „warowałem” przed bramą stoczni, chciwie nasłuchując wieści zza płotu, zaopatrując strajkujących głównie w papierosy. Po tygodniu strajków, gdy misja w-ce premiera Pyki spaliła na panewce, podejrzewałem, że władza będzie próbowała grać na rozbicie solidarności i na podzieleniu masy strajkujących Polaków na poszczególne ogniska i podpisywanie z nimi odrębnych porozumień.

     Pierwsze porozumienie podpisano w Szczecinie, dopiero dzień później w Gdańsku. Dlaczego zwracam na to uwagę? Ano dlatego, że tegoroczną rocznicę Porozumień Sierpniowych nasz prezydęt obchodził właśnie w Szczecinie. Tam też wyraźnie podkreślił, że Szczecin był pierwszy – w domyśle – Gdańsk dopiero drugi.

     Nie jest moim zamiarem dowodzić wyższości Świąt Bożego Narodzenia nad Świętami Wielkiej Nocy. Równo cenię determinację i odwagę strajkujących załóg zakładów pracy w całej Polsce. Jednak gdy przypomnimy sobie tekst podpisanych porozumień zobaczymy, że Porozumienia Gdańskie miały zupełnie inny ciężar gatunkowy.

     Zacznijmy chronologicznie, od Szczecina.

     SZCZECIN - strajk 18.VIII ÷ 30.VIII, przywódca - Marian Jurczyk - 22 VI 1977 – 22 II 1981 zarejestrowany jako TW ps. Święty, w 1989 przeciwnik rozmów Okrągłego Stołu. 25 III 1990 współorganizator i przewodniczący Tymczasowej Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ Solidarność ’80

     A oto początkowy fragment porozumień:

     Uzgodniono, że w oparciu o opinię ekspertów, będą mogły powstawać samorządne Związki Zawodowe, które będą miały socjalistyczny charakter zgodnie z Konstytucją PRL, przy przyjęciu następujących zasad:
     Komitety Strajkowe z chwilą zakończenia strajku stają się Komisjami Robotniczymi, rozpisują one w miarę potrzeb powszechne, bezpośrednie, tajne wybory do Władz Związków Zawodowych. Prowadzone będą prace nad przygotowaniem Ustawy, Statutów i innych dokumentów określonych w art. 3 Konwencji Nr 87, w tym celu opracowany zostanie odpowiedni harmonogram pracy.

     GDAŃSK - strajk 14.VIII ÷ 31.VIII przywódca - Lech Wałęsa - zwolniony z pracy w Stoczni Gdańskiej w 1976 roku.

     A tak te same sprawy zostały zapisane w porozumieniach w Gdańsku:

     W sprawie punktu pierwszego, który brzmi: Akceptacja niezależnych od Partii l pracodawców wolnych związków zawodowych, wynikająca z ratyfikowanej przez PRL Konwencji nr 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej wolności związkowych ustalono:
1. Działalność Związków Zawodowych w PRL nie spełniła nadziei i oczekiwań pracowników. Uznaje się za celowe powołanie nowych samorządnych związków zawodowych, które byłyby autentycznym reprezentantem klasy pracującej. Nie kwestionuje się prawa nikogo do pozostania w dotychczasowych związkach, a w przyszłości widzieć można możliwość nawiązania współpracy między związkami.
2. Tworząc nowe, niezależne, samorządne związki zawodowe, MKS stwierdza, że będą one przestrzegać zasad określonych w Konstytucji PRL. Nowe związki zawodowe będą bronić społecznych i materialnych interesów pracowników i nie zamierzają pełnić roli partii politycznej. Stoją one na gruncie zasady społecznej własności środków produkcji stanowiącej podstawę istniejącego w Polsce ustroju socjalistycznego. Uznając, że PZPR sprawuje kierowniczą rolę w państwie, ani nie podważając ustalonego systemu sojuszów międzynarodowych, dążą one do zapewnienia ludziom pracy odpowiednich środków kontroli, wyrażania opinii i obrony swych interesów.
Komisja Rządowa stwierdza, że rząd zagwarantuje i zapewni pełne poszanowanie niezależności i samorządności nowych związków zawodowych, zarówno co do ich struktury organizacyjnej jak i funkcjonowania na wszystkich szczeblach ich działania. Rząd zapewni nowym związkom zawodowym pełną możliwość wypełniania podstawowych funkcji w zakresie obrony interesów pracowniczych, realizacji potrzeb materialnych, społecznych i kulturalnych pracowników. Jednocześnie gwarantuje, że nowe związki zawodowe nie będą przedmiotem żadnej dyskryminacji.
3. Stworzenie i działalność niezależnych, samorządnych związków zawodowych odpowiada ratyfikowanym przez Polskę konwencjom Międzynarodowej Organizacji Pracy nr 87 o wolności związkowej i ochronie praw związkowych oraz nr 98 o prawie organizowania się i rokowań zbiorowych. Wielość reprezentacji związkowych i pracowniczych wymagać będzie odpowiednich zmian ustawodawczych. W związku z tym rząd zobowiązuje się do inicjatyw ustawodawczych dotyczących w szczególności ustawy o związkach zawodowych, ustawy o samorządzie robotniczym, kodeksu pracy.
4. Powstałe Komitety Strajkowe mają możność przekształcenia się w zakładowe organy reprezentacji pracowniczych takie, jak Komitety Robotnicze, Komitety Pracownicze, Rady Robotnicze bądź w Komitety Założycielskie nowych, samorządnych związków zawodowych. Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, jako Komitet Założycielski tych związków ma swobodę wyboru formy jednego związku lub zrzeszenia' w skali Wybrzeża. Komitety Założycielskie funkcjonować będą do statutowego wyboru nowych władz. Rząd zobowiązuje ule do utworzeniu warunków dokonania rejestracji nowych związków zawodowych poza rejestrem CRZZ.
5. Nowe związki zawodowe winny mieć realną możliwość publicznego opiniowania kluczowych decyzji determinujących warunki życia ludzi pracy: zasad podziału dochodu narodowego na konsumpcję i akumulację, podziału funduszu konsumpcji społecznej na różne cele (zdrowie, oświatę, kulturę) podstawowych zasad wynagradzania i kierunków polityki płac, a szczególnie zasady automatycznej korektury płac w warunkach inflacji, wieloletnich planów gospodarczych, kierunków inwestycji oraz zmiany cen. Rząd zobowiązuje się zapewnić warunki do pełnienia tych funkcji.
6. Międzyzakładowy Komitet powołuje ośrodek prac społeczno-zawodowych, którego zadaniem ma być obiektywna analiza sytuacji pracowniczej, warunków bytowych ludzi pracy i sposobu reprezentowania interesów pracowniczych. Ośrodek ten będzie dokonywał również ekspertyz w zakresie indeksu płac i cen oraz proponował formy rekompensaty. Ośrodek ten będzie również publikował wyniki swych badań. Ponadto nowe związki będą posiadały swoje wydawnictwa.
7. Rząd zapewni przestrzeganie w Polsce przepisów artykułu l pkt. I ustawy o związkach zawodowych z 1949 roku, który mówi, że gwarantuje się robotnikom i pracownikom prawo do dobrowolnego zrzeszania się w związki zawodowe. Nowe powstające związki zawodowe nie wejdą w skład zrzeszenia reprezentowanego przez CRZZ. Przyjmuje się, że nowa ustawa utrzyma tę zasadę. Jednocześnie zapewni się udział przedstawicieli MKS lub komitetów założycielskich samorządnych związków zawodowych oraz innych reprezentacji pracowniczych w opracowaniu tejże ustawy. W sprawie punktu drugiego, który brzmi: Zagwarantowanie prawa do strajku oraz bezpieczeństwa strajkującym i osobom wspomagającym ustalono: Prawo do strajku będzie zagwarantowane w przygotowywanej ustawie o związkach zawodowych. Ustawa powinna określić warunki proklamowania i organizowania strajku, metody rozstrzygania spornych spraw i odpowiedzialności za naruszenie prawa. W stosunku do uczestników strajku nie mogą być stosowane artykuły 52, 64 i 65 Kodeksu Pracy. Do czasu zaś uchwalenia ustawy rząd gwarantuje strajkującym i osobom wspomagającym bezpieczeństwo osobiste i utrzymanie dotychczasowych warunków pracy.

     Wyraźnie więc widać, że to co zmieniło historię Polski, wywróciło Mur Berliński – miało swój początek w Gdańsku, przy poparciu całej Polski (no może bez Jurczyka).

     Co więc chciał nam powiedzieć Prezydęt przenosząc w tym roku ciężar obchodów rocznicowych do Szczecina?

     Odpowiedź pozostawiam już inteligencji czytelników.

     PS.

     Wielu z was, zapewne będzie chciało mi zwrócić uwagę, że błędnie opisuję funkcję Dudy.
Tak, przyznaję, to błąd. Zresztą cały prezydent to jeden wielki błąd.




      
       

P.S. Zapraszamy wszystkich komentatorów, których prowokujemy do zabrania głosu w formie obszerniejszej niż komentarz, do publikowania swoich przemyśleń w zakładce "INNI PISZĄ". Wystarczy za pomocą formularza kontaktowego powiadomić któregokolwiek z nas o takim zamiarze i podać swój adres mailowy. Nawiążemy kontakt i uzgodnimy sposób i warunki publikowania.

---

Przeczytałeś? Zgadzasz się poglądem autora? Uważasz, że warto by i inni przeczytali?
Kliknij w poniższy przycisk.