Państwo – obywatel

---

Piotr Opolski - list otwarty

    Na wielu blogach, w tym również na naszym, padło wiele słów związanych z projektowaną Ustawą. Słowa były różne, tak jak i opinie i przekonania mówiących czy piszących. Nie chcę w tej notce poświęcać się rozważaniom nad dylematami moralnymi, etycznymi, prawnymi i po prostu ludzkimi, które projekt ten poruszył.
    Asumptem do zabrania przeze mnie głosu był fakt, że wszystkim dyskutantom jakoś uszło uwagi to, że w tej sprawie nie powinno być żadnych problemów. Pod warunkiem, że zastanowimy się nad rolą państwa wobec obywateli i miejscem obywateli w tym państwie.

    Koronnym argumentem wszystkich stron tego sporu jest Konstytucja. Jedni mówią, że Konstytucja otacza rodzinę rozumianą w sposób konserwatywny, szczególną opieką. Dlatego każda inna forma legalizowania związku dwojga ludzi, będzie podważała zapis konstytucyjny. Drudzy na tej samej bazie budują tezę, że nowy zapis ustawowy w niczym Konstytucji nie narusza. Zastanówmy się więc – co oznacza owa „szczególna opieka”?

    Konstytucjonaliści przyjęli założenie, że dla państwa, społeczeństwa czy narodu – przyrost naturalny jest sprawą o znaczeniu fundamentalnym. Że mieli rację – widać to po dzisiejszych i prognozowanych problemach ZUS-u.
    Dlatego państwo zabierając obywatelom część ich dochodów musi być zobowiązane do działań na rzecz rodziny, jako „producenta” przyszłych podatników. Wywiązuje się z tych zobowiązań dosyć kiepsko. Są co prawda urlopy macierzyńskie (nawet ostatnio wydłużone), wychowawcze, są zasiłki rodzinne, becikowe itp. Jednak nadal żona rodząca, wychowująca dzieci pracuje na tym „etacie” za darmo. Samo bowiem wspólne opodatkowanie małżonków nie wystarcza. Musi więc podjąć pracę zarobkową. I w tym momencie napotyka barierę w postaci żłobków i przedszkoli – a właściwie ich braku.
    Tym nie mniej za prawidłowe uważam, wydatki państwa na to wszystko o czym powyżej pisałem, za należne rodzinie czyli małżeństwu mężczyzny i kobiety. Nie ma więc powodu, by zapisywać to w ustawie o związkach partnerskich.

    Inny element „życia rodzinnego” to dziedziczenie. Bój toczy się o toby partnerzy mogli po sobie dziedziczyć tak jak małżonkowie – czyli bez wysokiego podatku. Tutaj sprawę widzę zupełnie z innej strony. Przyjętą normą jest, że obywatel od dochodów płacił państwu podatek. Problem zaczyna się w momencie, gdy próbuję zdefiniować słowo dochód. Czy dochodem powinna być określana tylko jakaś nowa wartość, wypracowana w taki czy inny sposób, czy również dochodem jest przenoszenie prawa własności wielokrotnie z osoby na osobę.
    Przykładowo – pracuję na intratnej posadzie. Od wynagrodzenia płacę podatek. Nadwyżkę finansową, jak najbardziej legalną odkładam do swojego sejfu – też całkiem legalnie. Uzbierało się trochę, kupuję więc dom. Płacę podatek. I nie wiem za co. Przecież co za różnica dla fiskusa w jaki sposób przechowuję moje pieniądze? Czy w postaci papieru czy nieruchomości?
    Ale idźmy dalej. Dzieci dorosły, wyprowadziły się z tego domu, ja się postarzałem. Utrzymanie domu i ogrodu staje się dla mnie fizycznie coraz trudniejsze. Dogaduję się z synem – ja pójdę na twoje mieszkanie (własnościowe) – ty do mojego domu. Ja będę ponosił opłaty za mieszkanie, ty opłaty za dom. Dla państwa nic się nie zmieniło. Podatki wpływają jak wpływały. Jednak gdybym taką umowę zawarł z osobą obcą – transakcją taką natychmiast zainteresował by się fiskus.
    Zgodziłbym się tylko w tym wypadku z opłatami od czynności prawnych. Skoro państwo jest strażnikiem bezpieczeństwa takich transakcji (poprzez stanowione prawo i jego egzekwowanie przez sądy) to za to „stróżowanie” słusznie pobiera niewielką opłatę.
    Tak więc widać, że ten problem nie należy do kategorii statusu prawnego związków, lecz dotyczy nadmiernej – moim zdaniem – „fiskalizacji” państwa. I faktu łaskawej rezygnacji z podatku przy dziedziczeniu po współmałżonku nie należy czynić elementem opieki państwa nad rodziną.

    Pominę kolejny aspekt Ustawy, jakim jest możliwość przyjęcia nazwiska jednej strony związku przez drugą. Problem jest śmieszny. Kiedyś nie było możliwości by żona pozostawała przy własnym nazwisku. Teraz coraz więcej małżeństw decyduje się na pozostawanie przy swoich nazwiskach. Więc nie widzę powodu, by wprowadzać możliwość zmiany nazwiska do Ustawy. Również nie widzę zagrożenia dla małżeństw tradycyjnych przy przyjęciu takiej możliwości.

    Również pomijam, ale z zupełnie innych powodów możliwość adoptowania dzieci. Nikt zresztą nie próbuje tego zapisać w Ustawie. Bełkot o przyczółkach, że dziś związek a jutro adopcja – to tylko wynik jakichś kompleksów. Czy dzisiaj ktoś przy zdrowych zmysłach obarcza odpowiedzialnością Marię Skłodowską i całą rzeszę późniejszych noblistów odpowiedzialnością za Hiroszimę?
    Fakt wprowadzenia w tej ustawie łatwego trybu rozwiązania związku przemawia za wykluczeniem możliwości adopcji. Tylko tyle i aż tyle. Dziecko to poważna sprawa i nie można oddawać go w ręce, w których od kaprysu będzie zależało trwanie rodziny jako mini społeczności.

    Dłużej należy zastanowić się nad możliwością objęcia ubezpieczenie zdrowotnym partnera. O ile bowiem niepracujący współmałżonek spełnia społecznie ważną funkcję – wychowywania przyszłych podatników, i objęcie go ubezpieczenie opłacanym przez drugiego jest zasadne, to w przypadku związków partnerskich nie widzę takich podstaw. Tym bardziej, że często dla rodzin brakuje w NFZ pieniędzy. To samo dotyczy zapisu dotyczącego renty po zmarłym.

    Trochę inaczej należy spojrzeć na zasiłek opiekuńczy w związku z opieka nad chorym partnerem. Osoba opiekująca się chorym w dużym stopniu odciąża i tak biedną służbę zdrowia. Więc ten postulat wydaje się zasadny.

    Pozostałe problemy takie jak alimentacja, prawo do informacji medycznej i pochówku itp. W niczym nie uszczuplają roli państwa i instytucji małżeństwa. Powiem więcej – gdyby nawet mniejszość seksualna nie była zainteresowana nimi, to i tak uważałbym za konieczne prawne ich uregulowanie z korzyścią dla obywatela.

    Reasumując – tylko niewielki procent spraw poruszanych w projektach ustawy może być podstawą do wszczynania dyskusji światopoglądowych. Przytłaczająca większość natomiast świetnie się nadaje do zainicjowania dyskusji na temat – jak w nowoczesnym, demokratycznym państwie powinny wyglądać relacje obywatel – państwo.
    Odrzucenie zaś wniosku o skierowanie tych ustaw do komisji jest tchórzostwem, świadczącym o tym, że przeciwnicy prawnego uregulowania tych spraw nie chcą lub nie mogą wykazać swej racji.

P.S. Zapraszamy do odwiedzania naszego pokoiku z limerykami, no i naszej kuchni - czujecie te zapachy?!......Dobudowaliśmy jeszcze kolejne pokoiki: - "Felieton" niekoniecznie polityczny, "Historycznie" dla amatorów ciekawostek historycznych.

---