Okiem emeryta (49)

---

Odcinek 49 - czyli czy partie są nam potrzebne?

    Chociaż i ja czasami ulegam populistycznym hasłom, jednak uważam, że partie polityczne w systemie demokratycznym są potrzebne. Podkreślam to akurat teraz, gdy przy pomocy Dudów Kukiza tak wiele się teraz mówi o referendach.

    W codziennym rządzeniu referenda są zmorą demokracji. Same nie są w stanie reagować na bieżące potrzeby, ale za to doskonale potrafią rozwiązania tych potrzeb (lepsze lub gorsze) torpedować. Demokracja bezpośrednia (a referenda nawiązują do tej formy) sprawdzała się tylko – i to też w sposób mało doskonały – w starożytności. Największe miasto-państwo Grecji – Ateny liczyły ok. 120 tys. mieszkańców. Jednak prawo stanowienia miało ok. 40 tys. W Sparcie takie prawo miało kilkanaście tys. Sami Ateńczycy mieli chyba świadomość niedoskonałości Zgromadzenia Ludowego, skoro powołali do bieżącego rządzenia Radę Pięciuset. Przy dzisiejszej liczebności naszego państwa, nie wyobrażam sobie działania „Zgromadzenia Ludowego” nawet pod postacią referendum. Referendum ma sens przy podejmowaniu fundamentalnych decyzji takich jak uchwalenie Konstytucji, przystąpienie czy wystąpienie z Unii Europejskiej itp.

    I tu pojawia się miejsce i potrzeba na istnienie partii politycznych. Organizacje te, grupujące ludzi aktywnych, posiadających zbliżony ogląd świata są w stanie opracować jakiś program. Społeczeństwo w wyborach powszechnych określa do którego z prezentowanych przez różne partie programów jest mu bliżej. Już widzę jak Piotr zaczyna się złośliwie uśmiechać. Że to niby argument przeciwko JOW-om. Wcale nie, ale to już inna bajka.

    Wracając do „ad remu” – można przyjąć dosyć niepewną tezę, że partie polityczne spełniają ważną społeczną rolę. A więc i nie powinno budzić sprzeciwu finansowanie tych partii z budżetu państwa, czyli z naszych kieszeni. Niestety w tym miejscu zaczynają się schody.

    Pierwsza wątpliwość – czy znajdzie się ktoś, kto bez zająknienia powie, że wszystkie istniejące partie polityczne ten interes społeczny spełniają, albo przynajmniej mają na względzie? No dobrze, dajmy partiom szansę – czy jest jakaś partia spełniająca to kryterium?

    Druga wątpliwość - gdyby jakimś cudem większość odpowiedziała pozytywnie na oba powyższe pytania – to czy ….. pytania jak wyżej, tylko spełnianie interesu publicznego, uzupełnijmy wydawaniem społecznych pieniędzy wyłącznie na ten cel.

    Założę się o każde pieniądze, że na wszystkie pytania, prawie wszyscy Polacy odpowiedzą negatywnie. Dlatego uważam, że pomimo dostrzegania przydatności partii, mam wątpliwości do ich finansowania. Moim zdaniem finansowanie powinno się odbywać na zasadzie dotacji celowych. Można jeszcze zastanowić się nad zwrotem kosztów kampanii wyborczej. Jednak w tym wypadku tylko do jakiejś ściśle określonej kwoty, jednakowej dla wszystkich partii, rewaloryzowanej wskaźnikiem inflacji.

    Dotacje celowe też powinny być dokładnie opisane. Jeżeli partia chce dokonać jakiejś analizy (np. struktury bezrobocia), musi zlecić to określonym podmiotom gospodarczym czy uczelniom i przedstawić fakturę, będącą podstawą do zwrotu kosztów. Koszty te powinny też być kontrolowane przez biegłych na podstawie średnich rynkowych kosztów takich usług.

    Przeciwnicy ograniczenia finansowania budżetowego przytaczają argument, że spowoduje to zabetonowanie sceny politycznej, bo małe, nowo powstałe partie polityczne będą miały maksymalnie utrudniony dostęp do parlamentu. Przyznaję – mają sporo racji. Jednak nie należy z tego powodu radykalnie odrzucać pomysłu oderwania partii od budżetowego cycka. Są inne sposoby, by każdemu dać szansę na zaistnienie i rozwój. Co bowiem dzisiaj ogranicza dostęp nowych ugrupowań do sejmu? Jest to wymóg uzyskania w skali kraju wyniku powyżej 5%. Praktycznie dla nowych partii jest to niemożliwe. Ale w skali województwa, to już wydaje się osiągalne. A już w skali powiatów i gmin staje się realne.

    W tym miejscu muszę przypomnieć, że w temacie funkcjonowania naszego parlamentaryzmu jest wiele pomysłów. Jednym z popularniejszych jest likwidacja Senatu. Ale też łagodniejsza forma tego postulatu – czyli przekształcenie Senatu w Izbę Samorządową – też ma swoich zwolenników. I w ten sposób dochodzę do sedna mojej teorii. Otóż małe, nowe partie bez państwowych (czyli naszych) dotacji mogą zaistnieć bez problemu w radzie miasta czy gminy. Jeżeli przetrwają kadencję z dobrą oceną wyborców, nie powinny mieć kłopotów w dostaniu się do sejmiku wojewódzkiego. A stamtąd otwarta droga do Izby Samorządowej – czyli możliwość zaistnienie w parlamencie w skali krajowej.

    A wszystko to bez wydawania naszych pieniędzy (wyjątek wspomniane wyżej dotacje celowe i zwrot kosztów kampanii wyborczej).

    W marnowaniu społecznych pieniędzy niemały udział mają też biura poselskie. Najczęściej spełniają one rolę synekur dla „krewnych i znajomych królika”. A powinny być „kuźnią kadr” dla partii politycznej. Ludzie którzy chcą się zawodowo zająć polityką, tam powinni zdobywać ostrogi. JAKO WOLONTARIUSZE! Jeżeli wyborcy z danego terenu byliby z nich zadowoleni, wolontariusze ci mogliby z powodzeniem startować w lokalnych wyborach. I drogą wyżej opisaną dla nowych partii politycznych – dostając się do Izby Samorządowej stanowiliby zaplecze swej partii.

    I w ten sposób byłaby szansa na ustrzeżenie się przed takimi miernotami w polityce jak Richard Henry Czarnecki. Bo po pierwsze - nie wiem, czy byłby zainteresowani przez 4 lata udzielać się społecznie całkiem za darmo. Po drugie – nawet gdyby wytrzymał, to szans w lokalnych wyborach nie miałby żadnych. Bowiem 80% „klientów„ jego biura wychodziłaby z niego z poczuciem zamętu i chaosu. Bo według moich ocen, tylko około 20% Polaków jest w stanie zrozumieć mniej-więcej co on mówi.

Ponieważ wyszedł mi felieton nieco przydługawy oraz w nawiązaniu do ostatniego akapitu, tym razem najkrótsza w świecie bajka o złotej rybce:

Głuchoniemy rybak złapał złotą rybkę..............?

P.S. Zapraszamy do odwiedzania naszego pokoiku z limerykami, no i naszej kuchni - czujecie te zapachy?!......Dobudowaliśmy jeszcze kolejne pokoiki: - "Felieton" niekoniecznie polityczny, "Historycznie" dla amatorów ciekawostek historycznych.

---